واکاوی زمینه های انحطاط شخصیت انسان و راههای مقابله با آن از منظر نهج البلاغه

تحقق کمال و رسیدن به هر مرتبه از رشد در گرو ایجاد عوامل و دفع موانع آن است. همچنین شناخت و رفع موانع در رسیدن به کمال مطلوب بر تلاش برای ایجاد عوامل آن مقدم است. از آنجا که شناخت ابعاد وجودی انسان مقدمه ای در جهت اثبات توانمندی و قابلیتهای استکمالی اوست، لذا آسیب شناسی رفتار و اندیش? وی نیز در جهت تصحیح حرکت و هدایت به سمت کمال امری ضروری و اجتناب ناپذیر خواهد بود. "نهج البلاغه" که یکی از بهترین منابع شناخت عوامل انحطاط انسان و نشانه های آن است، به ما می نمایاند که دلبستگی به دنیا و ترجیح آن بر آخرت در کنار غفلت، جهل و هواپرستی، مهم ترین عوامل انحطاط فکری انسان است که به انحطاط اخلاقی و ایجاد احوالی نظیر بُخل، حسد، طمع و . . . می انجامد و در عمل نیز به ثروت زدگی، ظلم و مخالفت با اولیای الهی منجر می شود. امیرالمومنین(ع) عوارض انحطاط انسان را در حوز? اندیشه: تردید، شرک، کفر و فراموشی آخرت و در حوز? اخلاق: یأس، نفاق و آمیختن حق و باطل و در محدود? عمل: سستی، افسردگی، حیرت و تزلزل در حفظ پیمان و میثاق می داند. حضرت علی(ع) راهکارهای رهایی از این انحطاط را در حوز? نظر: هویت یابی، تفکر، ایمان و توجه به معاد و در حوز? عمل: زهد، تقوا، وفای به عهد و خدمت به خلق می داند. کلید واژه ها: انحطاط، شخصیت، غفلت، ثروت زدگی، افسردگی، هویت یابی.